دستگاه خراطی

هنر خراطی چیست؟

خراطی یکی از زير شاخه های هنر کار با چوب است و به اصطلاح به هنرمندی که این فعالیت را انجام می دهد خراط می گویند. چوب درختان گردو، بيد ، توسکا ، زبان گنجشک ، نارون ، چنار ، گلابی ، کنار ، گز و… قابل استفاده در خراطی می باشد. برای کار خراطی حتما باید چوب قبل از آن کاملا خشک باشد. برای کار خراطی ابتدا باید قطعه چوب مورد نظر را با اره نواری و یا ابزار نجاری مناسب اندازه دلخواه  را برش دهید. سپس دو سر قطعه را که گونيا شده برش دهید.

 چوب برش داده شده را بر روی دستگاه خراطی قرار دهید و به وسيله گيره چوب را محکم ببندید. بعد از آن فک ها را محکم کنید. فک ها باید دقيقا در وسط قطعه قرار بگیرند و قطعه چوب به طور کامل بين دو قسمت آن محکم شده باشد. از محکم بودن قطعه کار دستگاه خراطی ابتدا اطمینان حاصل نمایید سپس ماشین را روشن کنید. با روشن شدن دستگاه چوب شروع به حرکت دورانی می کند. در شروع باید دور دستگاه کم باشد. قطعه چوب را به صورت گرد در آورید سپس به وسيله مغار روی چوب تراش و برش مورد نظر خود را ايجاد نمایید تا چوب فرم دلخواه را بگیرد.

اگر نیاز دارید که درون قطعه کار چوب خود را تو خالی کنید. باید به دستگاه خراطی سه نظام نصب نمایید تا بتوان درون چوب را هم خالی کرد. بعد از آن پرداخت دلخواه روی سطح چوب انجام می شود. سطح کار را سپس سنباده بکشید تا روی چوب يکدست و هموار شود. قطعه آماده شده را سيلر کيلر يا پوشش دهنده بزنید. بعد از اتمام کار در صورت نياز می توانید کار خود را رنگ نيز بزنید. در اکثر ماشين های خراطی معمولا سرعت موتور قابل تنظیم است. شروع کار با اولين سرعت پایین دستگاه برای پوشال برداری زياد است. سرعت دوم در واقع برای مسطح کردن کار می باشد. سرعت سوم که بالاترين سرعت ماشین خراطی می باشد برای سنباده زدن و پرداخت قطعه چوبی استفاده می شود.

با دستگاه خراطی می توانید بسیار راحت با ذوق و سلیقه شخصی به چوب های نرم و مرطوب شکل دلخواه را دهید. مقدار رطوبت مناسب برای چوب سبب برش بهتر آن می شود. همچنین در حین کار گرد و غبار بسیار کمتری ایجاد می شود. برای ساخت درب جعبه ها و فرم های خاص از چوب خشک با دستگاه خراطی استفاده می شود که دقت کار با آن ها بیشتر است.

یک روش ساده برای تراشیدن چوب ها و ساختن اشکال مختلف و تو خالی استفاده از دستگاه خراطی است. دقت نمایید که چرخاندن قطعه کار چوبی با ضخامت بالا هنگام کار با دستگاه خراطی موجب شکاف در آن می شود. همچنین کار با چوب های بیش از حد معمول نازک و ظریف هم باعث ایجاد اعوجاج در قطعه کار می شود. حذف و اصلاح اعوجاج به وجود آمده به علت عدم ضخامت کافی امکان پذیر نیست. بنابراین نوع چوب ، ضخامت و ... در هنگام کار با دستگاه خراطی باید لحاظ شود.

خراط زبردست فقط می تواند با دستگاه خراطی و چند ابزار ساده کار ( مغار ) اشیای هنری مختلفی را بسازد. تراشیدن چوب در دستگاه های ی خراطی به صورت معکوس و مداوم می باشد. خراط فقط در یک جهت چرخش ماشین خراطی می تواند کار کند. برش های ایجاد شده در قطعه کار چوبی ثابت و یکسان نیستند. بنابراین جهت  درست چوب را برای شکل دادن بهتر ، نسبت محور تراش دستگاه  ، مغارهای مورد استفاده و روشهای کاربر همگی از عواملی هستند که باید رعایت شود.